Magandang Umaga

Magandang umaga

Magandang umaga, heto na naman.
Ang mga gabi'y nagiging umaga,
Ang mga umaga'y nagiging gabi.

Magandang umaga, ako ito muli.
Mga mata'y nakapikit habang nakabukas ang bibig,
Nakakandado ang isip,
 Nanunuyot, kailan ba ang dilig?

Ako'y nakakulong sa isip ang magdilim,
Kaibigan kailan ka ba aalis?
Mga bulong na di maalis sa isipan na puno ng hinagpis sa mundo na kay sakit.

Magandang umaga, heto na ang huli.
Ang mga gabi ay nagiging umaga, ang umaga ay nagiging gabi.
Pinili ang bala at lubid kapalit ng mga tawa't ngiti.
Ako'y pagod na sa mga tahimik na sandali.
Magandang umaga sawa na akong ngumiti. 

Yunit 1

Yunit 1 Mga Konseptong Pangwika


=Aralin 1= Wika,Komunikasyon,at Wikang Pambansa




Wika
Isang sistema ng mga sagisag na binubuo ng mga tunog o kaya ay mga pa sulat na letra na inuugnay natin sa mga kahulugang nais mating ipabatid sa ibang Tao.




Daluyan ng Pagpapakahulugan


1.Ang lahat ng wika ng tao ay nag simula sa tuno. Mga tunog ito na mula sa paligid, kalikasan at mula mismo sa tunog na likha ng pagbigkas ng tao.


2. Ang simbolo ay binubuo ng mga biswal na karawan, guhit, o hugis na kumakatawan sa isa o maraming kahulugan.


3. Kodipikadong pagsulat ang sistema ng pagsulat tulad ng paggamiy ng cuneiform o tableta ng mga Sumerian,papyrus ng mga Egyptian, at ang pagtiwala ng mga bieroglypb sa sinaunang Ehipto at ng alpabetong Phoenician,Griyego at Romano.


4. Ang galaw ay tumutukoy sa ekspresyon ng mukha, kumpas ng kamay, at galaw ng katawan o bahagi ng katawan na nagpapahiwatig ng kahulugan o mensahe.


5. Ang kilos ay timutukoy sa kung ano ang ipahiwatig ng isang ganap na kilos ng tao tulad ng pag-awit, pagtulong sa tumatawid sa daan, at iba pa.


Gamit ng wika

1. Gamit sa talastasan

Pasalit man o pasulat

2. Lumilinang ng pagkatuto

Ang mga naisulat nang akda ay patuloy na pinag-aaralan ng bawat henerasyon.

3. Saksi sa panlipunang pagkilos

Sa panahon ng Rebolusyon, mga wika ng mga rebolusyonaryo ang nagpalaya sa mga Pilipino.

4. Lalagyan o imbakan

Ang wika ay hulugan,taguan,imbakan, o deposito.

5. Tagapagsiwalat ng damdamin

Ginagamit ang wika sa pagpapahayag ng nararamdaman.

6. Gamit sa imahinatibong pagsulat

Ginagamit ang wika sa paglikha ng mga tula,kuwento.


Kategorya at Kaantasan ng Wika


1. Maituturing na pormal ang isang wika kung ito ang kinikilala at ginagamit ng higit


2. Di-pormal na wika amg madalas gamitin sa pang-araw-araw na pakokipagtalastasan.


KOMUNIKASYON


Antas ng Komunikasyon

1. Intrapersonal na antas ng komunikasyon ay nakatuon sa sarili o paraan.


2. Interpersonal na antas ng komunikasyon ay nagaganap sa pagoyan ng dalawa o higit pang kalahok.


3. Organisasyonal na antas ng komunikasyon ay nagaganap sa loob ng isang organisasyon tulad ng paaralan,kompanya,simbahan at pamahalaan.

=Aralin 2 =Unang Wika, Bilingguwalismo, at Multilingguwalismo sa Kontekstong Pilipino


         Wikang Ingles na wikang dinala ng mga Amerikano (1901), Mongguwalismong Ingles.  Unang Yugto ng Wikang Tagalog (Tagalog1) pinangalang wikang pambansa (1935), Unang Bilingguwalismo . Ikalawang Yugto ng Wikang Tagalog (Tagalog2) ginawang isang pang-akademikng asignatura (1940), Ikalawang Bilingguwalismo. Ang Unang Yugto ng Wikang Pilipino (Pilipino1) pinalitan ang wikang "Tagalog" sa "Pilipino" (1959), Unang Multilingguwalismo. Ang ikalawang Yugto ng Wikang Pilipino(Pilipino2) bilang wikang opisyal at wikang pang-akademiko ngunit tinanggalan ng katayuan bilang wikang pambansa (1973), Ikatlong Bilingguwalismo. Ang Unang Yugto ng Wikang Filipino (Filipino1) artipisyal na wika, balak buuin ng konstitusyon at papalit sa wikang "Pilipino" (1973), Ikalawang Multilingguwalismo. Ang Ikatlong Yugto ng Wikang Filipino (Filipino2) muling kinilala bilang wikang pambansa, "Filipino" (1987), Ikatlong Multilingguwalismo.

Lingguwistikong Komunidad "homogenous" maliit ang saklaw, ang dahilan uoang makapag -ugnayan ang bawat isa. Mga salik: " May kaisahan sa paggamit ng wika at naibabahagi ito sa iba", " Nakapagbabahagi at malay ang kasapi sa tuntunin ng wika at interpretasyon nito" at " May kaisahan sa pagpapahalaga at palagau hinggil sa gamit ng wika". Halimbawa: Sektor, Grupong pormal, Grupong impormal at Yunit. Multikultural na komunidad "heterogenous" malaki ang saklaw, pagkakaisa sa gitna ng pagkakaiba. Halimbawa nito ay Internasyonal, Rehiyonal,Pambansa at Organisasyonal. Mga uri ng wika: Sosyolek hal: "jejemon", Idyolek espesipikong paraan ng pagsasalita hal: Kris Aquino, Diyalekto nagbabago-bago depende sa pook sa lugar at Rehistro wika sa piling larangan hal: "Order" "P. T".





Wikang Ingles

dinala ng mga Amerikano at ipinalaganap sa pampubliko at sa pampribadong edukasyon simula noong 1901.


Unang Yugto ng Wikang Tagalog (1935)
unang pinangalanan ang wikang pambansa .


Ikalawang Yugto ng Wikang Tagalog (1940)

Ang Tagalog ay unang ginawa bilang isang pang-akademikong asignatura.




Unang yugto ng Wikang Pilipino (1959)

ang "Tagalog" ay pinalitan ng pangalang "Pilipino"


Ikalawang Yugto ng Wikang Pilipino

pinanatili itong wikang opisyal at wikang pang-akademiko ngunit tinanggalan ng katayuan bilang wikang pambansa noong 1973z

Ang Unang Wikang Filipino

ang artipisyal na wika na balak buuin ng Konstitusyon noong 1973 at ipapalit sa wikang Pilipino bilang wikang pambansa.


Ang Ikalawang Wikang Filipino

ang wikang PILIPINO ay muling kinilala bilang wikang opisyal, pang-akademiko at pambansa at pinangalanang FILIPINO ng Konstitusyon ng 1987

Monolingguwalismong Ingles (Monolingguwalismo)
ang sistemang ginamit dahil gusto ng mga Amerikanong ipalaganap ang pampublikong edukasyon at hubugin ang kaisipan ng mga Pilipino sa wika at kultura ng Estados Unidos. (1901)

Unang Bilingguwalismo

1939
Maaaring gamitin ang mga unang wika bilang auxiliary na wikang panturo, lalo na para sa mga mag-aaral sa unang baitang, kaya ang kauna-unahan nating programang bilingguwalismo ay binubuo ng wikang Ingles at isa sa ating mga unang wika.
Ikalawang Bilingguwalismo
1970
nag-uutos na tanging wikang Pilipino na lamang amg gagamiting midyum sa pagtuturo sa lahat ng antas pang-akademiko.

Sa programang ito naganap sa kauna-unahang pagkakataon ang paggamit ng wikang Pilipino bilang wikang panturo sa buong kapuluan.

Unang Multilingguwalismo

Umiral laman nang tatlong taon. Ipinatupad ito noong 1973 at nag-utos na gamitin ang unang wika bilang midyum ng pagtuturo hanggang sa ikalawang baitang na susundan naman sa paggamit ng mga wikang Pilipino at Ingles.

Ikatlong Bilingguwalismo

pumalit sa unang multilingguwalismo ba umiral lamang ng isang taon. Ipinatupad ito noong 1974. Nag-utos na gamitin ang mga wikang Ingles at Filipino at nagsantabi naman sa mga unang wika.

Ikalawang Multilingguwalismo

Ipinatupad noong panunungkulan ni Pangulong Corazon Aquino. Pinagtibay ang paggamit ng wikang Filipino at wikang Ingles at kinilala muli ang halaga ng mga unang wika bilang auxiliary na wika sa pagtuturo.


Ikatlong Multilingguwalismo

Ang kasalukuyang pambansang patakarang pangwika na ipinatupad noong 2009.


=Aralin 3= Lingguwistikong Komunidad at Uri ng Wika


Ang lingguwistikong komunidad ay may kaisahan sa tunguhin ang bawat kasapi.


Mga salik ng lingguwistikong komunidad

may kaisahan sa paggamit ng wika at naibabahagi ito sa iba.
nakapagbabahagi at malay ang kasapi sa tuntunin ng wika at interpretasyon
may kaisahan sa pagpapahalaga at palagay hinggil sa gamit ng wika.
Multikultural na komunidad
  Ang tunguhin ng multikulturalna komunidad ay "pagkakaisa sa gitna ng pagkakaiba."



SOSYOLEK, IDYOLEK, DIYALEKTO, AT REHISTRO


Ang sosyolek ay uri ng wika na nililikha at ginagamit ng isang pangkat o uri ng panlipunan tulad ng jejemon.

Ang idyolek naman ay ang natatangi't espesipikong paraan ng pagsasalota ng isang tao.

Ang diyalekto ay uri ng pangubahibg wika na nagbabago, nagbabago o nagiging natatangi dahil ginagamit ito ng mga tao nasa ibang rehiyon o lokasyon.

Ang rehistro ay angkop na pananalita at espesyalisadong terminong dapat gamitin na partikular sa larangan.

=Aralin 4=
Kasaysayan ng Wikang Pambansa at ang Filipino bilang Wikang Global




Panahon ng mga Sinaunang Pilipino     

Ang mgakatutubong Pilipino ay may sarili ng alpabeto at sistema ng pagbabaybay na mas kilala sa tawag na “alibata”.

Panahon ng mga Kastila                                               

Ipinakilala ng mga Kastila ang kanilang sariling bersyon ng alibata, ang abecedario o ang alpabetong Espanyol.

Panahon ng Propaganda at Himagsikan               

Maraming nasulat na panitikan sa wikaing Tagalog – tula,sanaysay,kwento, attp mga akdang hitik sa damdaming makabayan

Panahon ng Amerikano                                               

Ginamit ang Wikang Ingles  bilang pangunahing instrumento sa pagtuturo kaya ang hispanisasyon ng mga kastila ay napalitan ng Amerikanisasyon.

Pebrero 8, 1935                                                               

Artikulo XIV, Seksyon 3 ng Konstitusyong 1935, ang magiging bagong wika ay ibabase sa mga kasalukuyang katutubong wikang meron sa ating bansa.

Nobyembre 1936                                                           

Batas komonwelt Bilang 184 – Surian ng Wikang Pambansa na naatasang pumili ng isang katutubong wika na magiging batayan ng wikang pambansa.

Nobyembre 13, 1937                                                     

Ang unang Pambansang Asemblea ang siyang bumuo sa institusyon ng wikang pambansa .

Disyembre 30, 1937                                                       

Sa pamamagitan ng kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ng Pangulong Quezon , ang wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog.

Abril 1, 1940                                                                     

Ipinalabas ang Kautusang Tagapagpaganap na nagtadhana ng paglilimbag ng isang balarila at isang diksyunaryo sa Wikang Pambansa

Hulyo 7, 1940                                                                   

 Batas Komonwelt Blg. 570 – simula sa hulyo 4, 1946 , Ang Wikang Pambansa ay isa sa mga opisyal na wika ng bansa.

Marso 26, 1954                                                                 

Inutos ni Pangulong Magsaysay ang taunang pagdiriwang ng linggong wikang Pambansa.

Agosto 12, 1959                                                               

Tinawag na Pilipino ang Wikang Pambansa ng lagdaan ni Kalihim Jose Romero ng Kagawaran ng Edukasyon  ang Kautusang Blg.7.

Oktubre 24, 1967                                                             

Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang Kautusang  na ang lahat ng mga gusali at mga tanggapan ng pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.

Marso 1968                                                                       

Kalihim Tagapagpaganap, Rafael Salas – ang lahat ng pamuhatan ng liham ng mga kagawaran at mga sangay nito ay maisulat sa Pilipino.

Agosto 7, 1973                                                                 

Resolusyonng nagsasaad na gagamiting midyum ng pagtuturo sa lahat ng paaralan ang Pilipino.

Hunyo 19, 1974                                                               

Nilagdaan ni  Kalihim Juan Manuel ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 25 para sa pagpapatupad ng edukasyong bilingwal.

Hunyo 30, 1976                                                               

Department Memo no.194- Ang naturang revised Filipino Alphabet ay binubuo ng 31 na letra.

1987 Constitution                                                           

Ang Wikang Pambansa ay Filipino.

1987                                                                                     

Ang Alpabetong Filipino ng 1987 at binubuo ng 28 na titik.

Agosto 25, 1988                                                               

Kautusang  Tagapagpaganap Blg. 335 ay ipinalabas ni Pangulong Corazon Aquino na nagtatadhana  ng paglikha ng Komisyong Pangwika.

By: Eric Miles Tabar 

Yunit 2

YUNIT II: MGA GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN

ARALIN 1: Bilang Instrumento

Ito ay maituturing na instrumental dahil natutugunan nit ang pangangailangan ng tao tulad ng sumusunod.

1. Pagpapahayag ng damdamin kaugnay pasasalamat, pag-ibig, galit, kalungkutan, pagpapatawad, sigla, pag-asa, at marami pang iba;
2. Panghihikayat upang  ng kausap ang nais na tupdin o mangyari;
3. Diremtang pag-uutos; o
4. Pagtuturo at pagkatuto ng maraming kaalaman at karunungang kapaki-pakinabang.

Wika na daluyan ng saloobin at pagkatao

Ginagamit natin ang wika para magpahayag hindi lamang ng mensahe kundi ng aring saloobin. Magkadugtong ang damdamin at isip, na kung ano ang nais sabihin, iyon talaga ang damdamin, walang halong pagkukunwari. Si prospero covar ang nagsabing magkakaugnay ang loob, labas, at lalim ng ating pagkatao. Inihambing niya ang kaakuhang pilipino sa isang banga. Sabi niya:Ang katawan ng tao ay parang isang banga. Ang banga ay may labas, loob, at ilalim. Gayundin naman ang kaluluwa ng tao. Sisidlan na banga. Ang laman nito ay kaluluwa. Sa ilalim tumatahan ang kaluluwa, kaniig ng budhi (Covar, 1998: 10)

ARALIN 2: Regulatoryo

Ang regulatoryong bisa ng wika ay nagtatakda, nag-uutoz, nagbibigay-direksyon sa atin bilang kasapi o kaanib ng lahat o ng alinmang institusyong nabanggit.

Ang wika ay regulatoryo kung mayroon ito ng sumusunod ng mga elemento:

1. Batas o kautusan na nakasulat, nakikita, nakalimbag, o inuutos ng pasalita
2. Taong may kapangyariham o posisyon na nagpapatupad ng kautusan o batas
3. Taong nasasaklawan ng batas na sumusunod dito
4. Konteksto na nagbibigay-bisa sa batas o kautusan tulad ng lugar, institusyon, oanahon at taong sinasaklawan ng batas

Tatlo ang klasipikasyon ng wika ayon sa regulatoryong bisa nito

1. Berbal ang tawag sa lahat ng kautusan, batas, o tuntunin na binabanggit lamang namg pasalita ng pinuno o sinumang nasa kapangyarihan.

2. Nasusulat, nakalimbag, at biswal ang lahat ng kautusan, batas, o tuntunin na mababasa, mapapanood, o makikita na ipatutupad ng nasa kapangyarihan.

3. Di-nasusulat na tradisyon ang mahabang tradisyon ng pasalin-saling bukambibig na kautusan, batas, o tuntuning sinusunod ng lahat.

Gamit ng wika ayon sa regulatoryong bisa nito:

1. Pagpapatupad ng batas, kautusan, at tuntunin sa pamahalaan at ibang istitusyong panlipunan
2. Pagpataw ng parusa sa susuway sa mga batas, kautusan, at tuntunin
3. Partisipasyon mg mamamayan
4. Pagpapanatili ng kaayusan
5. Pagtatakda ng polisiya, batas, at kautusan

Ilang halimbawa ng regulasyon o batas

1. Saligang Batas o Konstitusyon
2. Batas ng Republika
3. Ordinansa
4. Polisiya
5. Patakaran at regulasyon

ARALIN 3: INTERAKSYONAL

INTERPERSONAL NA KOMUNIKASYON
 Ang pakikipag-usap sa isa o higit pang tao ay interpersonal na komunikasyon. Ang interpersonalna komunikasyon ay ang pagpapalitan ng impormasyon ng dalawa o higit pang mga tao. Bunga nito, umuunlad ang ating kakayahan at nadaragdagan ang ating kaalaman at kahusayan sa pakikipagkomunikasyon.

ANG INTERAKSIYON SA CYBERSPACE

Mga halimbawa ng interaksiyon sa Internet

Dalawahan
1. E-mail
2. Personal na mensahe o instant message
Grupo
1. Group chat
2. Forum
Maramihan
1. Sociosite
2. Online store


Aralin 4: Personal

Ang personal ay nagmula sa saliang personalidad. Nabubuo ang personalidad ng tao habang siya’y nagkakaisip at nagiging bahagi ng lipunan.

Apat na dimensyon ng personalidad ayon kina Katherine Briggs at Isabel Myers (1950) bata sa perosonality theory ni Carl Jung (1920)

1.Panlabas laban sa Panloob (Extraversion vs. Introversion)
Inilalarawan kung paano nagkakaroon ng enerhiya
2 Pandama laban sa Sapantaha (Sensing vs. Instuition)
Inilalarawan kung paano lumuluha ng impormasyon ang tao
3.Pag-iisip laban sa Damdamin (Thingking vs. Feeling)
Inilalarawan kung paano ginagamit ang pagdedesisyon
4.Paghuhusga laban sa Pag-unawa (Judging vs. Perceiving)
Inilalarawan ang bilis ng pagbuo ng desisyon ng tao

Malikhaing Sanaysay

Ayon kay Alejandro G  Abadilla “Ang sanaysay ay nakasulat nq karanasan ng isang sanay sa pagsasalaysay”. Ito ay nagkalaman ng sariling pananaw ng may-akda.

Halimbawa:

Biograpiya – talambuhay ng tao tungkol sa tunay na pangyayari
Awtograpiya – talambuhay ng tao na siya mismo ang nag-sulat
Alaala (Memoir) – kwento ng buhay na pinagdaanan
Sanaysay – paglalarawan ng mga lugar na napuntahan
Personal na sanaysay – pagsasalaysay sa personal na pangyayari sa buhay
Blog – webpage na dyornal na pwedeng makita ng iba

Bahagi ng sanaysay

Panimula – pinakamahalagang bahagi dahil ito ang naghihikayat sa mga babasa.
Katawan – inilatag ang mahahalagang ideya ng paksa.
Wakas – pagbibigay konklusyo sa paksa.
Paalala sa paggawa ng masining na sanaysay

Pumili ng paksang may dating sa babasa.
Gumawa ng balangkas.
Gumamut ng salitang akma sa paksa at babasa.
Tiyaking tama ang gramatika.
Gamitin ang sariling materyal.
Magbigay ng kakaibang pananaw at malikhaing bisyon.

Aralin 5: Imahinatibo

               Ayon kay Halliday (1973), qng imahinatibong wika ay ginagamit sa paglikha, pagtiuklas at pag-aliw.

Gamit ng Wika sa Imahinatibong Panitikan

• Pantasya
• Mito
• Alamat
• Kuwentong-bayan
• Siyensiyang Piksiyon
• Siyensiyang Piksiyon sa Wikang Pilipino

Ito ay ang panitikan ng tao na dumaranas na pagbabago, maaaring ito’y sa pamamagitan ng siyentipikong pagtuklas, pagbabago sa teknolohiya, o natural na pangyayari, maging ang pagbabago sa lipunan.

Aralin 6: Heuristiko at Representibo

              Heuristiko ang bisa sa tanong at sagot, pag-iimbestiga qt pag-eeksperimento ng tama at mali. Representibo kung nais ipaliwanag ang datos, impormasyon at kaalamang natutuhan.

Apat na yugto tungi sa Maugnaying Pag-iisip

• Paggamit ng sintido-kumon

Pinaka karaniwang paraan ng pag-iisip at pangangatwiran

• Lohikal na Pag-iisip

1. Lohikal ayon sa Pangangatwiran

Umiikot sa ugnayan ng mga pahayag at ng konklusyon

1. Lohikal ayon sa pagkakasunod-sunod

Pagtuloy ng pagkakasunod-sunod ng pangyayari at proseso

1. Lohikal ayon sa Analisis

• Hinuhang Pangkalahatan – Tesis na kailangang patunayan

1. Hinuhang Pambatayan – batayan muna bago sa konklusyon

• Kritikal na Pag-iisip

Masusing pagtuloy sa kaligiran ng suliranin
Pagsusuri, pag-uuri at pagpuna
Paglalatag ng alternatibo

• Maugnaying pag-iiisip – pagbabalanse ng iba’t ibang pananaw

Halimbawa:

Repleksiyon
Kritika
Interpretasyon
Pananaliksik sa multidisiplinado
Pananaliksik sa interdisiplinaryo
Pananda para sa kohesyong gramatikal

Ginagamit upang hindi paulit-ulit ang mga salita at maging maayos ang daloy nito.
Anapora – ang panghalip na tumutkoy sa naunang nabanggit na pangngalan o paksa.
Katapora – ang panghalip ay unang ginamit sa pangungusap bago ang pangngalan o paksang tinutukoy.
Pangatnig – ginagamit para maging magkakaugnay ang mga ideya.
Panandang salita – pagbibigay-diin, naglilinaw, at pumupunlaw ng atensiyon ng tagapakinig.
Halibawa :

Pagkakasunod-sunod
Paghahambing
Pagkakaiba
Pagdidiin
Daloy ng panahon
Pagwawakas

By:Rhalf Archel Raboy

Yunit 3

Yunit 3: Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas

=Aralin 1=:Wikang Filipino at Mass media

Mass media

  Pinakamaimpluwensiyal at masasabi ring pinakamakapangyarihang institusyon sa ating lipunan.Ito ay isang institusyong panlipunan tulad ng pamilya,pagaralan,simbahan,at pamahalaan ba ang natatanging tungkulin ay maging tagapagpabantay,taga masid,taga-ulat ng mga pangyayari sa lipunan, maging tinig ng mamamayan,at tagapaghatid ng mensahe sa kinauukulan.

Kauna-unahang gumamit ng Mass Media

Thomas Carlyle (1841)

Ang mass media ay isang malaki g industriya.Kasama sa sangay ng mass media ay ang pahayagan,radyo at television.Ang internet ang pumapangalawa sa pinakagamiting media sa 

Pilipinas.

Isa itong malaki ng negosyo. Kumikita ito sa pamamagitan ng pagpapalabas ng mga patalastas na ginagawa ng mga advertising agency. 

Radyo-Ang media ng masa

Ito ang pinakamalawak at may pinakamaraming naabot na mamamayan dahil sa higit 600 ang mga estasyon ng radyo sa mga Pilipinas.Pinakamura itong kasangkapan sa bahay kumpara sa telibisyon o ibang media gadget.Maari rin itong umandar gamit lamang ang baterya na tipikal na paraan sa mga baryo o lugar na hindi pa naabot ng elektrisidad.Noong 1960 namamayagpag ang radyo bilang numero unong Mass media ng mga pilipino. 

Panonood bilang Pagbasa,Pagkatuto, at Pagkonsumo

Naidagdag ang panonood bilang ikalimang kasaanayang Pangwika.Ito at proses ng pagbasa,pagkuha,at pag-unawa ng mensahe mula sa palabas. 

Mga Uri ng Palabas

Teatro/Tanghalan

Panonood ng pagtatanghal bilang pala as na umaarte ang mga tauhan;diyalogo/monologo. Samakatwid,ang pala as ay kwentong napapanood sa pagtatanghal sa Teatro. 

Pelikula

Pagtatanghal o pag-are ng mga tayhan ba nairekord gamit ang kamera.Hindi aktwal na napapanood ang pala as. 

Telebisyon

Ang television ay midyum samantalang ang mga programa sa telibisyon ang palabas. 

Iba't-ibang urinng palabas sa telebisyon:

1. Teleserye, komidserye, telenovela, pelikula sa telebisyon atbp. 
2. Balita tungkol sa mga pangyayari sa palagi, sa pamahalaan, sa mga artist a, serbisyo-publiko, mga dokumentaryo. 
3. Variety show tuwing tanghali at linggo. 
4. Reality TV show or reality gameshow
5. 
   

Youtube

Dahil sa makabagong teknolohiya sa internet, maari na ring manood ng nga palabas sa Youtube. 

=Aralin 2=:Wikang Filipino, Internet, at Social Media

INTERNET

   Ang internet ay mula sa dalawang pinagsamang salita na inter at networking na kilala rin bilang daluyan ng impormasyon at World Wide Web.Ito ang pinakamalaking aklatan ngayon at walang iisang teksbuk ang makakatapat dito. 

BLOG

Ay galing sa dalawang salita, web at log. Ito ay tumutukoy sa isang website na maituturing naman na isang blog dahil sa tema at mga nilalaman nito-maari ng mga salita o teksto, litrato, video, link or kung ano mang naisin ng blogger(tawag sa tao o grupong nangangalaga, nagpapatakbo, at nag simula ng isang blog)Ang blog o pag ba-blog ay tumutukoy sa aksiyon ng pag gawa o pag sulat ng isang post na siyang Ilalagay at magiging laman ng iyong blog. 

=MGA URI NG BLOG=

FASHION BLOG

Ito ay isa sa mga pinakasikat na uri ng blog. Ito ay nalalaman ng mga damit o kung ano man ang bago sa Mundo ng fashion o pananamit.

Personal Blog

Marami sa mga blogger ang gusto lamang ibahagi ang kanilang buhay. Maaring gusto lamang nilang Maruti ang mga Tao sa kanila o magbahagi lang ng mga bahay na tumatakbo sa kanilang isipan. 

News Blog

Nagbabahaginng balita sa mga mambabasa. 

Humor Blog

Naglalayon magpatawa o makapagaliw ng mga mambabasa. 

Photo Blog

Naglalaman ng mga litrato hanggang sa mga typographies. 

Food Blog

Ang layunin ng blog na ito ay magbahagi ng mga resipi at mga paraan para sa pagluluto ng masasarap o kakaibang mga pagkain. 

Vlog

Ito ay kilala din bilang video blog Naglalaman ito ng mga video mula sa blogger. Ang mga video ay maari ng kuha ng mga paglalakbat, eksperimento, o kung anumang personal na gawain. 

Educational Blog

Nakatutulong ang ganitong blog upang maliwanagan ang mga mag-aaral sa mga Aralin na hindi nila maiintindihan sa paaralan. 

=Ang Facebook bilang Social Media sa Pagkatuto=

Natutugunan ng FB ang pangangailangan ng isang mag-aaral. Sa pamamagitan nito ay naipaaabot  ng mga guro't estudyante ang kanilang mga pangangailangang pang-akademiko at kung ano ang antas ng kanilang pagkatuto o kakulangang dapat pagtuunan ng pansin 

kalimitang ginagamit ng mga mag-aaral ang FB sa pakikipag-ugnayan sa kapwa mag-aaral. Napapadali raw nito and pag-uusap ukol sa mga pangangailangan ng kanilang kurso, tulad ng mga instruksiyon o paalala na ibinigay ng guro hinggil sa isang partikular na takdang-aralin o proyekto.tungkol sa Facebook, nagkakaroon ng magandang ugnayan o palagayan ng loob ang mag-aaral at guro. Ayon sa kaniya, mas nararamdaman ng mga mag-aaral at guro na kabilang sila sa isang akademikong komunidad. Dahil rin daw dito, mas malaya nilang (mga guro't estudyante) naipapahayag ang kanilang damdamin at kaisipan hinggil sa paksang pinag-uusapan o isyunng pinatutuunan ng pansin ng kanilang paaralan.

=Aralin 3=:Wikang Filipino at pag-aaral ng Kultura

KULTURA

Tumutukoy sa paraan ng pamumuhay nakagawian o nakasanayan ng mga tao sa isang lugar. Binubuo ito ng karunungan, panitikan, paniniwala, kaugalian, sining, batas, pagpapahalaga atpb. 

Mga disiplinang tumutulong upang higit na makikilatis at maiintindihan nang lubusan ang kabuuan at kalaliman ng pagkatao ng mga Pilipino sa pamamagitan ng pag-aaral ng Pilipinohiya, Sikolohiya, at Pilosopiyang Pilipino.

Pilipinohiya (Philippine Studies)

ang disiplinang tumatalakay sa mga paksain hinggil sa Pilipinas at mga Pilipino.

Sikolohiya

ang disiplina patungkol sa pag-aaral ng pag-uugali, pag-iisip, at gawi opagkilos ng isang tao.

Pilosopiya

ang disiplina patungkol sa lalim ng pag-iisip, pangangatwiran, pagtatanong, atpagkilatis sa mga bagay na nasa paligid upang mas mapalawak ang kaalaman. 

Araling Pilipino

pag-aaral sa kultura, wika, panitikan at lipunan ng mga Pilipino gamit ang mga kaparaanang interdisiplinarya sa kasaysayan, antropolohiya, arkitektura, araling sining, lingguwistika, araling islam, ekonomiya, pilosopiya, musika, panitikan, sosyolohiya at iba pa.